به نقل از «ایرنا»

پای صحبت «رضاخان»؛ پدر هنری رو به موت

تاریخ انتشار: ۹ اردیبهشت ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۳۶۰۰۶۴۰

تهران- ایرناپلاس- هنر‌های تجسمی علاقه‌مندان زیادی دارد. اما برخی رشته‌های این هنر‌ها، مدت‌هاست به فراموشی سپرده شده است. هنر نقاشی پشت شیشه را می‌توان جزو این دسته دانست؛ هنری که سعید رضاخان برای احیا کردنش تلاش می‌کند.

سعید رضاخان از جمله هنرمندان این رشته است. او با برپایی نمایشگاه‌های بسیار و برگزاری کلاس و کارگاه‌های آموزشی تا حدودی توانسته جان تازه‌ای به این رشته هنری بدهد و به‌عنوان پدر معنوی نقاشی پشت شیشه لقب گیرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

با این هنرمند نقاش به گفت‌وگو پرداختیم که در ادامه می‌خوانید.


بی‌خبر از هنری به اسم نقاشی پشت شیشه
ایرناپلاس: از چه زمانی با هنر نقاشی پشت شیشه آشنا شدید و سعی کردید در این رشته فعالیت کنید؟
رضاخان: سال اول دبیرستان بودم. در آن زمان رنگ و قلم‌مو داشتم، ولی به خاطر مشکلات مالی نمی‌توانستم بوم تهیه کنم. به ذهنم رسید که از شیشه‌های دور ریخته شده و شکسته کنار خیابان استفاده کنم. به همین دلیل آن‌ها را جمع می‌کردم، با الماس می‌بریدم و صاف می‌کردم. بعد هم پشت آن‌ها نقاشی می‌کشیدم. آن روز‌ها فکر می‌کردم یک شیوه نوین را ابداع کرده‌ام که پیش از من وجود نداشته است. سال‌ها به همین منوال گذشت و من با نقاشی از پرندگان و گاهی هم پستانداران مشغول بودم. یک روز به فکرم رسید تا این شیوه را به‌صورت رسمی ثبت کنم. وقتی به یکی از استادان این رشته در وزارت ارشاد مراجعه کردم و ماجرا را شرح دادم، ایشان با صبر تمام گفته‌هایم را شنید و در آخر گفت که این هنری قدیمی و ریشه‌دار است. آنجا بود که متوجه شدم چند قرن دیر به دنیا آمده‌ام و این هنر در دوره صفویه و بنا به قولی زندیه، ظهوری دوباره در ایران یافته است. اما نکته‌ای که در اینجا وجود داشت تفاوت آثار من با کار‌های پیشین یا دیگر افراد فعال در این هنر بود. از آنجا که من به‌صورت موازی و خودآموخته به این عرصه وارد شدم، راهی متفاوت را طی کرده بودم. آن روز که به ارشاد رفتم، متوجه شدم تکنیکی به نام نقاشی پشت شیشه وجود دارد.


چرا نقاشی پشت شیشه محو شد؟
ایرناپلاس: در حال حاضر وضعیت هنر نقاشی پشت شیشه در ایران به چه صورت است؟
رضاخان: پس از دوران قاجار که عصر طلایی نقاشی پشت شیشه بود، این هنر رو به افول رفت. به‌صورتی که رفته‌رفته از فعالان این رشته کاسته شد و با تغییر نوع معماری، آیینه‌کاری و نقاشی پشت شیشه، از خانه‌ها حذف شد. همچنین گچ‌بری به‌صورتی ساده یا به شکل ابزار پیش ساخته درآمد. سقاخانه‌ها جمع شدند و نقالان و پرده‌خوانان جای خود را به رسانه‌های جمعی مثل تلویزیون دادند. از طرفی، تحصیلکرده‌های هنر به دنبال رویه‌های هنری جهانی بودند و این موضوع تأثیر زیادی روی برخی هنر‌های سنتی گذاشت که در این میان، نقاشی پشت شیشه نیز استثنا نبود.


حیات جای خود را به زوال داده است
«شما تا همین چند سال پیش هنرمندان محدودی در زمینه نقاشی پشت شیشه می‌دیدید که بیشتر آن‌ها نیز به‌صورت سنتی فعالیت می‌کردند و این موضوع شرایط نقاشی پشت شیشه و افول آن را به‌خوبی نشان می‌دهد. با این وجود، در سه سال اخیر با رشد و گسترش وسیعی در این حوزه روبه‌رو هستیم. این گسترش هم از نظر کمیت و هم از نظر کیفیت قابل توجه است. این موضوع در دو نمایشگاه گروهی اخیر نقاشی پشت شیشه کاملاً مشهود بود. نمایشگاه «رویای شیشه‌ای» و چهل اثر این نمایشگاه، نشانگر کمیت و کیفیت قابل‌قبول در نقاشی پشت شیشه بود. در «رویای شیشه‌ای» 60 هنرمند فعال در این رشته آثار خود را در نگارخانه سعدآباد به نمایش گذاشتند که به‌عنوان یک رکورد از نظر تعداد شرکت‌کننده، ثبت شد. در «چهل نقش» نیز 15 شیوه متفاوت در نقاشی پشت شیشه از 15 هنرمند عرضه شد که این نیز یک حرکت بی‌نظیر از نظر کیفیت بود. در حال حاضر، نقاشی پشت شیشه یک هنر روبه‌زوال محسوب نمی‌شود و حیاتی دوباره یافته است.»


معرفی فرهنگ و پیشینه تاریخی ایران
ایرناپلاس: با وجود سابقه مذهبی تکنیک نقاشی پشت شیشه، این هنر به چه صورت می‌تواند برای معرفی در میان سایر کشور‌ها مؤثر باشد؟
رضاخان: ما یک زمان از این هنر در معماری داخلی استفاده می‌کردیم که با گذشت زمان، آن را کنار گذاشتیم، اما امروز در برخی نقاط جهان می‌بینیم که هنرمندان این رشته از آن در فضای داخلی ساختمان استفاده می‌کنند. البته نقاشی پشت شیشه در ایران آن هم در برهه‌ای خاص چهره‌ای مذهبی به خود گرفت و اعتقادات جامعه را در خود انعکاس داد. این اعتقادات مذهبی می‌توانستند آیات و روایات یا اسماء متبرکه باشند، یا تصویر ائمه یا حتی افسانه‌های مذهبی که هیچ ریشه و اساس دینی نداشتند. این دست از آثار به همراه آثاری دیگر مانند گل و مرغ، خیالی‌سازی و مواردی از این دست می‌توانند معرفی کننده فرهنگ و پیشینه تاریخی ایران باشند.


افراد معدودی توانایی معاش از این هنر را دارند
ایرناپلاس: آیا این هنر می‌تواند زندگی یک هنرمند را از نظر مالی تأمین کند؟
رضاخان: در قدیم چنین مسأله‌ای وجود داشت به این معنا که نقاش پشت شیشه با خواسته‌های کمی که در آن زمان از نظر معیشتی داشته، می‌توانست تا حدودی زندگی خود را تأمین کند. اما امروز بیشتر افرادی که من می‌شناسم زندگی‌شان از راه‌های دیگری غیر از نقاشی پشت شیشه تأمین می‌شود. فقط افراد معدودی هستند که از این کار امرار معاش می‌کنند و شاید تعداد این افراد به تعداد انگشتان یک دست هم نرسد. با این وجود، اگر سیستم تولید و نوع عرضه به بازار تغییر کند، این هنر می‌تواند کفاف زندگی افراد را بدهد.


نقش بخش دولتی در بقای این هنر
ایرناپلاس: نهاد‌ها و مسئولان دولتی تا چه اندازه می‌توانند به تعالی و بقای این هنر کمک کنند؟
رضاخان: تا امروز غیر از افراد کمی در برخی سازمان‌های دولتی، کسی از این هنر حمایت نکرده است. تا امروز هم اگر نقاشی پشت شیشه به بقای خود ادامه داده است به همت فعالان این رشته بوده است. هر چند اگر بخش دولتی بخواهد، می‌تواند نقش بسیار پررنگی در بقای این هنر داشته باشد.


زیبایی‌هایی که در عکاسی و چاپ یافت می‌شوند
ایرناپلاس: انگار در رشته عکاسی هم کار کرده‌اید. این هنر تا چه اندازه توانسته در پیشرفت نقاشی پشت شیشه به شما کمک کند؟
رضاخان: عکاسی هم یکی از علاقه‌های من بود. ایران دارای اقلیم‌های خاص و متفاوت است که متناسب با آن‌ها، تنوع زیستی وجود دارد. این تنوع بالا، هر فرد دوستدار محیط زیست را شگفت‌زده می‌کند. زیرا شما در ایران موجوداتی می‌بینید که خاص ایران هستند و در هیچ کجای دیگر نمی‌توانید ببینید و ترغیب می‌شوید از آن‌ها عکاسی کنید. البته از دیگر رشته‌های مورد علاقه‌ام چاپ دستی است. چاپ دنیای وسیعی دارد و زیبایی‌های خاص خود را به نمایش می‌گذارد.


گفت‌وگو از هنگامه ملکی

منبع: ایرنا

کلیدواژه: فرهنگي ايرناپلاس تجسمي

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۶۰۰۶۴۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

رشیدپور همچنان دنبال جایی برای انتشار «ساعت صفر» است

رشیدپور که مدتی است به دنبال انتشار «ساعت صفر» است، به تازگی در حال مذاکره با سه پلتفرم است.

 طبق پیگیری خبرنگار ایسنا از برخی فعالان شبکه نمایش خانگی، رشیدپور همزمان در حال رایزنی با پلتفرم‌های مختلف بوده است و احتمالا به زودی یکی از این سه پلتفرم در حال مذاکره به عنوان پلتفرم پخش برنامه ساعت صفر مشخص خواهد شد.

به گزارش ایسنا، رضا رشیدپور که این روزها به دنبال مقدمات پخش «ساعت صفر» برای پخش از یکی از پلتفرم‌هاست، به گفته‌ خودش برای دریافت مجوز این برنامه با ۱۲ مدیر فرهنگی مواجهه داشته است. این مجری اخیرا هم با حاشیه‌ای از جنس اعلام خبر فوتش درگیر شد اما واقعیت ماجرا از این قرار بوده که این حاشیه مربوط به سکانسی از فیلم «سال گربه» بوده.

به گفته‌ی رشیدپور «ساعت صفر» یک برنامه گفت‌وگو محور با فضای متفاوت از «دید در شب»، «عبور شیشه‌ای» و «شب شیشه‌ای» است. موضوع همان است، یعنی گفت‌وگو، اما نوع گفت‌وگو و نتایج آن با «دید در شب» متفاوت خواهد بود. نگاه این برنامه به حوزه بین‌الملل اختصاص دارد و اولین‌ بار است که ما در حوزه فرهنگی، هنری و اجتماعی قصد داریم مهمان‌هایی غیر از جغرافیای ایران داشته باشیم.

این برنامه حکایت از آن دارد که او در کنار هنرمندان ایرانی، سراغ هنرمندان مطرح خارجی مثل ابراهیم تاتلیس هم رفته و با آنها به گفت‌وگو پرداخته است.

به گزارش ایسنا، رضا رشیدپور قرار بود پس از مدت‌ها دوری از قاب تلویزیون با اجرای یک مسابقه به آنتن صداوسیما بازگردد اما به دنبال حاشیه‌های پیش‌آمده پیرامون بازگشت او و محمدرضا گلزار به تلویزیون و انتقاد و خط و نشان کشیدن برخی مجریان فعال روی آنتن، رشیدپور با انتشار ویدئویی از اجرای این مسابقه انصراف داد. در پی این اتفاق، خط و نشان‌ها تمام شد اما برنامه‌های گلزار و رشیدپور هم پخش نشدند. هرچند پس از مدتی محمدرضا گلزار با «پانتولیگ» به تلویزیون بازگشت ولی از بازگشت رشیدپور همچنان خبری نبود.

این مجری باسابقه تلویزیون که اجرای برنامه‌های گفت‌وگومحور قابل توجهی همچون «شب شیشه‌ای» و «مثلث شیشه‌ای» را در ساختار هاردتاک برای تلویزیون برعهده داشت، پیش از انصراف از اجرای برنامه در تلویزیون، قرار بود اجرای سری جدید مسابقه «سیم آخر» در شبکه سه سیما را بر عهده بگیرد؛ یک مسابقه اطلاعات عمومی که پخش خود را از سال ۹۹ آغاز کرد و پس از سه فصل، در اسفند سال ۱۴۰۰ به پایان رسید.

انتهای پیام